Uniwersytet

na zdjęciu widnieje Prof. dr hab., dr h.c. Zygmunt LitwińczukProf. dr hab. Zygmunt Litwińczuk wywodzi się ze środowiska wiejskiego. Urodził się 2 stycznia 1950 r. w miejscowości Iłowiec (gm. Skierbieszów, pow. Zamość). Szkołę podstawową i średnią (I L.O. im. Jana Zamojskiego) ukończył w Zamościu. 1 października 1967 r. podjął studia na Wydziale Zootechnicznym ówczesnej Wyższej Szkoły Rolniczej w Lublinie. W okresie studiów działał aktywnie w studenckim Kole Naukowym Zootechników, pełniąc m.in. funkcję prezesa tego Koła (w latach 1970-72). Wykonane w ramach Sekcji Hodowli Bydła opracowanie naukowe pt. „Długość życia, wykorzystanie produkcyjnej i płodność krów rasy ncb i pc zapisanych do ksiąg z terenu woj. lubelskiego”, uzyskało wyróżnienie na Ogólnopolskiej Sesji Studenckich Kół Naukowych w Warszawie w 1971 r. Była to jednocześnie pierwsza typowo naukowa publikacja prof. Z. Litwińczuka.

Pracę zawodową w Zakładzie Hodowli Bydła rozpoczął 1 października 1971 r., jeszcze jako student V roku Wydziału Zootechnicznego. Studia ukończył z wyróżnieniem (ze średnią ocen 4,8) w czerwcu 1972 r. Stopień naukowy doktora nauk rolniczych uzyskał 21 lutego 1976 r. po obronie (z wyróżnieniem) pracy doktorskiej pt. „Badania nad opasem buhajków rasy nizinnej czarno-białej z wykorzystaniem pastwiska w okresie letnim i kiszonki z traw w okresie zimowym”, której promotorem był prof. dr hab. dr h.c. Władysław Zalewski.

Habilitował się w roku 1981 (w wieku 31 lat) na Wydziale Zootechnicznym Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie na podstawie rozprawy pt. „Badania nad wpływem wychowu pastwiskowego i alkierzowego jałowic pochodzących z różnych środowisk hodowlanych na wzrost, rozwój i późniejszą produkcyjność w oborze wielkostadnej”. Praca ta została wyróżniona indywidualną nagrodą Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Z dniem 1 stycznia 1983 r. został mianowany na stanowisko docenta.

Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk rolniczych uzyskał 15 maja 1990 r., a więc w wieku 40 lat. Mniemać należy, że prof. dr hab. Zygmunt Litwińczuk w dniu nominacji był najmłodszym profesorem z zakresu nauk zootechnicznych w Polsce.

Z dniem 1 maja 1995 r. został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego w Akademii Rolniczej w Lublinie.

DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA

Pierwszą pracę naukową prof. Z. Litwińczuk wykonał i opublikował w 1971, będąc jeszcze studentem. Było to opracowanie wykonane, jak już uprzednio wspomniano w ramach Studenckiego Koła Naukowego Zootechników. Jako młody asystent odbył w 1973 miesięczny staż naukowy w Instytucie Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu.

Prof. dr hab. Zygmunt Litwińczuk należy do czołowych specjalistów z zakresu hodowli bydła w kraju, jest również cenionym zagranicą. Ma na swoim koncie bogaty i uznany dorobek autorski i współautorski. W okresie 36 lat pracy naukowej (1971-2007) opublikował ponad 400 różnych pozycji, w tym ponad 200 oryginalnych prac twórczych (z tego około 40 z zespołem siedleckim). Oryginalne prace naukowe publikował w dobrych polskich czasopismach o zasięgu międzynarodowym, takich jak: Roczniki Nauk Rolniczych, Roczniki Naukowe Zootechniki, Prace i Materiały Zootechniczne, Animal Science Papers and Reports, Annales Universitatis Marie Curie-Składowska, Medycyna Weterynaryjna, Postępy Nauk Rolniczych, Polish Journal of Food and Nutrition Science, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, Annales of Animal Science, Polish Journal of Environmental Studies, Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Acta Scientiarum Polonorum. W ostatnim okresie część prac Profesora ukazała się w uznanych czasopismach zagranicznych takich jak: Archives of Animal Breeding – Archiv fur Tierzucht, Fleischwirthschaft International, Journal of Muscle Foods, Milchwissenschaft,

W początkowym okresie działalności naukowej Profesor koncentrował się głównie na zagadnieniach związanych z oceną wartości hodowlanej bydła czarno-białego i efektach jego doskonalenia w kierunku mlecznym i mię­snym, wpływem czynników środowiskowych i genetycznych na ilość, jakość i łatwość pozyskiwania mleka u krów oraz opracowaniem i praktycznym sprawdzeniem nowych metod i systemów odchowu cieląt, wychowu jałowizny i opasu młodego bydła rzeźnego.

W zakresie oceny wartości hodowlanej badania dotyczyły oceny pokroju, użytkowości mlecznej, budowy wymion, zdolności wydojowej oraz płodności krów i buhajów. Badaniami objęto całość pogło­wia krów rasy czarno-białej utrzymywanych w okręgu lubelskim, a więc sztuki pochodzące z chowu masowego, zwierzęta zarodowe (zapisane do ksiąg), w tym także krowy zakwalifikowane na matki bu­hajów jak i zwierzęta importowane z Holandii na ten teren. Wykazano w nich, że utrzymywane w chowie masowym krowy cb z terenu woj. lubelskiego są drobniejsze w porównaniu z ówczesnymi wyma­ganiami, a ich wydajność mleczna i zawartość tłuszczu w mleku zbliżała się jedynie do dolnych granic standardu. Bydło zarodowe w regionie lubelskim nie różniło się natomiast zasadniczo od bydła cb z in­nych rejonów Polski. Stąd wniosek aby w dalszej pracy selekcyjnej zwrócić większą uwagę na podniesienie wyrostowości krów szczególnie matek buhajów oraz na poprawę zdolności wydojowej. Całość badań z tego zakresu została podsumowana w opublikowanej w roku 1989 pracy pt. "Chów i hodowla bydła w środkowo-wschodniej Pol­sce" w nr 215 serii D, (Mono­grafie) Roczników Nauk Rolniczych.

Konsekwencją prac nad oceną wartości hodowlanej utrzymywanego w regionie lubelskim bydła czarno-białego były prowadzone badania nad jego doskonaleniem w kierunku mlecznym i mięsnym. Stwierdzono w nich, że odpowiednio kontrolowany umiarkowany chów krewniaczy tj. w granicach 3-4%, a w rzadkich przypadkach nawet 6-9% może być w szerszym niż dotychczas zakresie wyko­rzystywany jako jedna z metod doskonalenia bydła. Ujemne efekty inbredowania stwierdzono najczęściej tam, gdzie było ono traktowane nie jako środek pomagający w doskonaleniu zwierząt, lecz stawało się celem samym w sobie. W takich wypadkach przy powtarzanych kojarzeniach krewniaczych w bliskim pokrewieństwie obserwowano spadek żywotności zwierząt, ich zdrowotności, płodności i niektórych cech użytkowych.

W następnych latach prof. Z. Litwińczuk zajął się wykorzystaniem importowanego ze Stanów Zjednoczonych Ameryki i Kanady bydła holsztyńsko-fryzyjskiego w doskonaleniu pogłowia krajowego. W badaniach tych wykazano, że dolew krwi bydła holsztyńsko-fryzyjskiego do miejscowego bydła czarno-białego zwiększa dzienną wydajność mleka u mieszańców, przy czym należy się liczyć z możliwością niezna­cznego obniżenia poziomu tłuszczu i białka. Globalna jednak produkcja składników odżywczych w mleku (tłuszcz+białko) za okres całej laktacji była u mieszańców wyższa w granicach od 35 do 70 kg. Mieszańce charakteryzowały się z reguły lepszą wytrwałością laktacji, która przejawiała się dłuższym okre­sem utrzymania szczytowej wydajności mleka, a następnie wolniejszym tempem jej obniżania. Dosko­nalenie miejscowego bydła czarno-białego holsztyńsko-fryzyjskim wpływało także korzystnie na zmianę kształtu wymienia w kierunku jak najbardziej pożądanym tzn. wzrostu jego długości i zmniejszenia głę­bokości. Szczególnie dotyczyło to zwierząt posiadających już 3/4 krwi bydła holsztyńsko-fryzyjskiego, u których stosunek głębokości wymienia do jego długości wynosił tylko około 70% w porównaniu z po­nad 80% jaki stwierdzano u krajowych krów czarno-białych. Mieszańce uzyskiwały także znacznie korzystniejsze wskaźniki w zakresie szybkości pozyskiwania mleka. Wykazano także, że przy krzyżowaniu miejscowego bydła czarno-­białego z holsztyńsko-fryzyjskim, skład chemiczny mleka krów nie zmienia się jednoznacznie wraz ze wzrostem lub spadkiem w genotypie zwierzęcia krwi bydła holsztyńsko-fryzyjskiego, lecz dużo większy wpływ ma w tym przypadku pochodzenie po konkretnym ojcu. Stwierdzono bowiem bardzo duże zróż­nicowanie w składzie chemicznym mleka, a głównie w zawartości tłuszczu, białka ogólnego jak i pro­centowym udziale kazeiny pomiędzy córkami analizowanych buhajów. W obrębie natomiast potomstwa tego samego buhaja, i to niezależnie od udziału krwi bydła holsztyńsko-fryzyjskiego, wyrównanie wyni­ków było bardzo duże.

Za cykl prac nad doskonaleniem bydła w kierunku mlecznym, prof. Z. Litwińczuk wyróżniony został w 1985 roku nagrodą zespołową Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki stopnia I.

Drugim ważnym kierunkiem badań prof. Z. Litwińczuka są prace związane z wprowadzaniem nowych technologii chowu bydła. W obrębie tego zagadnienia zajął się przede wszystkim opracowaniem i praktycznym sprawdzeniem nowych metod i systemów odchowu cieląt, wychowu jałowizny i opasu młodego bydła rzeźnego. Wiodącym kierunkiem w obrębie tej tematyki było opracowanie technologii chowu różnych kategorii bydła w oparciu o naturalne zasoby paszowe, tzn. z trwałych użytków zielonych.

Szczególnie szeroki zakres mają badania związane z wprowadzeniem nowych metod i systemów opasu młodego bydła rzeźnego. Pierwsze badania z tego zakresu prowadził już w latach 1972-1976, a więc w okresie kiedy panowało powszechne przekonanie, że najprostszą (najbardziej efektywną) metodą produkcji żywca wołowego jest intensywny opas alkierzowy przy zużyciu dużej ilości pasz treściwych. Wykazano w nich, że stosując w opasie buhajków system żywienia oparty w pierwszym okresie na zielonce pastwiskowej, a następnie na kiszonce z traw z dodatkiem paszy treściwej można uzyskać w wieku około 18 miesięcy żywiec wołowy o końcowej masie ciała około 450 kg i bardzo dobrych cechach rzeźnych i wysokiej jakości mięsa.

Ta część badań została wyróżniona w 1976 nagrodą zespołową Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, stopnia I. Późniejsze lata potwierdziły w pełni słuszność opracowanej wówczas i sprawdzonej technologii produkcji żywca wołowego, która rozwija się obecnie szeroko w tych regio­nach kraju, w których występują trwałe użytki zielone.

Po uzyskaniu w 1990 r. tytułu naukowego prof. Z. Litwińczuk poszerza i rozwija działalność naukową, podejmując nowe, ważne dla nauki i praktyki rolniczej problemy. Pierwszym z nich (podjętym na początku lat dziewięćdziesiątych) były szeroko zakrojone badania nad efektywnością chowu bydła mięsnego, jako nowego w warunkach Polski kierunku produkcji zwierzęcej. Szczególnie cenne są prace z drugiej połowy lat 90-tych, a więc realizowane po powrocie profesora ze stażu naukowego na Uniwersytecie Tennesee (w USA). W trakcie stażu dokładnie zgłębił zasady i metody chowu bydła mięsnego i produkcję wołowiny kulinarnej w Stanach Zjednoczonych, a więc przodującym kraju w świecie w tej problematyce. Zdobyte wiadomości wykorzystał umiejętnie w późniejszych swoich badaniach, efektem czego jest znaczący dorobek publikacyjny z tego zakresu i powszechna w środowisku opinia o dużej wiedzy profesora w tej problematyce. Potwierdzeniem tego jest fakt wyboru Pana Profesora przez hodowców na funkcję przewodniczącego Rady Hodowlanej Regionalnego Związku Hodowców Bydła Mięsnego w kolejnych kadencjach.

Drugim ważnym kierunkiem badawczym realizowanym na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat są prace związane z czynnikami warunkującymi wysoką jakość produktów pozyskiwanych od bydła (głównie mleka i mięsa). Ważną przesłanką do realizacji tych badań było powołanie w 1991 r. na Wydziale Zootechnicznym przez prof. Z. Litwińczuka jako ówczesnego Dziekana i kierowanie (przez 6 pierwszych lat) Pracownią Oceny Surowców Pochodzenia Zwierzęcego przekształconej później w Zakład, a w dalszej kolejności w Katedrę. Aktywna współpraca z zespołem tej jednostki (którą od 1997 r. kieruje prof. Anna Litwińczuk) zaowocowała wieloma interesującymi pracami, publikowanymi głównie w dobrych polskich i zagranicznych czasopismach z Listy Filadelfijskiej. W zakresie mleka szczególnie interesujące są badania nad wartością odżywczą (w tym zawartością kazeiny, białek serwatkowych, substancji biologicznie czynnych i profilem kwasów tłuszczowych) oraz przydatnością technologiczną mleka różnych ras krów użytkowanych w różnych technologiach chowu. Wykazano w nich m.in. że lokalne rasy bydła, tzn. polska czerwona, simentalska i białogrzbieta produkują mleko o wyższej wartości odżywczej i lepszej przydatności technologicznej. W badaniach nad wartością rzeźną bydła i jakością mięsa uwzględniono natomiast szeroką gamę czynników środowiskowych, a także genetycznych, które mogą mieć wpływ na końcową wartość wołowiny jako pożywienia.

Pewne wartości poznawcze wniosły również podjęte pod koniec lat dziewięćdziesiątych badania prof. Z. Litwińczuka nad efektywnością chowu krów i produkcją mleka w polskich gospodarstwach farmerskich. Mają one jednak istotne znaczenie aplikacyjne. Realizowano je w dużej liczbie gospodarstw z regionu lubelskiego i podkarpackiego, wykorzystujących różne technologie chowu krów mlecznych. Znacząca część wyników z tych badań przedstawiona została w dwóch rozprawach doktorskich wykonanych pod kierunkiem prof. Z. Litwińczuka (dr Urszula Teter – 2005, dr Waldemar Teter – 2006).

Wiodącym problemem badawczym w ostatnim okresie działalności naukowej prof. Z. Litwińczuka, w którym uzyskano znaczące osiągnięcia, jest bez wątpienia problem restytucji i ochrony zasobów genetycznych rodzimej rasy bydła – białogrzbietów. Profesor jest autorem „Programu hodowlanego ochrony zasobów genetycznych bydła białogrzbietego”, opracowanego w 2002 r. dla Ministerstwa Rolnictwa, który był podstawą wszystkich najważniejszych działań w tym zakresie. Podjęte pod koniec lat dziewięćdziesiątych w Katedrze Hodowli Bydła AR w Lublinie szerokie prace nad restytucją bydła białogrzbietego, w których wykorzystano również badania cytogenetyczne (dla potwierdzenia zmienności i odrębności genetycznej), dały na tyle pozytywne wyniki, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia 31 lipca 2003 roku (nr 210/03) uznał białogrzbiety za polską rasę bydła i otworzył dla niej księgi hodowlane, które prowadzi Akademia Rolnicza w Lublinie.

Znacząca część badań realizowanych przez prof. Z. Litwińczuka wykonanych przed rokiem 1990 była realizowana w ramach koordynowanych problemów resortowych, węzłowych i rządowych. Po roku 1991 były to głównie projekty badawcze KBN. Profesor kierował 6 projektami badawczymi:

- 5 0335 91 01: Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania produkcyjności bydła w gospodarstwach indywidualnych (1992-1994),
- 5 5401 92 03: Wpływ różnych technologii chowu bydła i jakości środowiska rolniczego na wartość produkowanego mleka i mięsa wołowego (1992-1995),
- 5 P06E 005 11: Określenie optymalnego terminu zacieleń jałowic ras mięsnych i jego wpływu na późniejszą ich użytkowość (1996-1999),
- 5 P06E 039 15: Porównanie europejskiego EUROP i amerykańskiego USDA systemu oceny jakości tusz wołowych i możliwość mich wykorzystania w ocenie przemysłowej i pracy selekcyjnej nad bydłem mięsnym w Polsce (1998-1999),
- 3 P06Z 026 22: Ocena czynników warunkujących produkcję mleka wysokiej jakości w gospodarstwach farmerskich (2002-2004),
- 2 P06Z 044 30: Ocena wpływu wybranych czynników na kształtowanie jakości i wartości odżywczej mięsa cielęcego (2006-2009),

a w kilku innych uczestniczył jako główny wykonawca.

Swoją działalność naukową prof. Z. Litwińczuk rozwija w ścisłym kontakcie z nauką światową. Odbył 6-cio miesięczny staż naukowy na Uniwersytecie Tennesee (USA), a wyniki swoich badań prezentował na wielu sympozjach i kongresach międzynarodowych m.in. w Niemczech (1991, 1996, 2004), Hiszpanii (1992), Włoszech (1992, 1994, 1999), Francji (1993, 1995, 2001), Danii (1993), Grecji (1994), Australii (1998), Czechach (1995), Holandii (2000), Węgry (1999), Szwajcarii (1999), Austrii (1997), Litwie (1992, 1995, 1999), Belgii (2005), Szwecji (2002).

DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZA


Prof. Z. Litwińczuk ma również znaczące wymierne osiągnięcia w działalności dydaktyczno-wychowawczej. W okresie 35 lat pracy jako nauczyciel (od 1972 r.) prowadził zajęcia dydaktyczne z wielu przedmiotów dla studentów Akademii Rolniczej w Lublinie dla różnych kierunków studiów. Początkowo były to ćwiczenia laboratoryjne i terenowe, a po uzyskaniu statusu samodzielnego pracownika (w 1981 r.) głównie wykłady i seminaria. Opracował i realizował bądź nadal realizuje programy nauczania dla wielu przedmiotów tzn. Hodowla i technologia produkcji bydła, Podstawy produkcji zwierzęcej (dla kierunku ochrona środowiska), Biologiczne aspekty hodowli bydła (dla kierunku biologia), Ocena i wykorzystanie surowców zwierzęcych, Technologia produkcji mleka, Systemy i technologie produkcji wołowiny, Ochrona zasobów genetycznych zwierząt, Chów i hodowla zwierząt w Unii Europejskiej, Rola bydła w gospodarstwach agroturystycznych. W roku 1992 został zatrudniony na stanowisku profesora – kierownika Katedry Hodowli Bydła i Oceny Mleka Akademii Podlaskiej w Siedlcach, którą to funkcję pełnił do roku 2001. Od roku 2002 prowadzi zajęcia dydaktyczne w ramach godzin zleconych przez Radę Wydziału. W Akademii Podlaskiej w Siedlcach prowadził, bądź prowadzi takie przedmioty jak: Hodowla i użytkowanie bydła, Ocena surowców pochodzenia zwierzęcego, Bioinżynieria mleka, Systemy kontroli jakości żywności.

Na szczególne podkreślenie zasługują osiągnięcia prof. Z. Litwińczuka w opracowaniu podręczników i skryptów dydaktycznych. Jest współautorem 8 pozycji dydaktycznych, niektóre doczekały się kilku wydań. Najbardziej znaczące to wydane centralnie (przez PWRiL Warszawa) w ostatnim okresie 2 podręczniki akademickie: Surowce zwierzęce -–ocena i wykorzystanie (ss. 520, 2004) oraz Hodowla i użytkowanie bydła (ss. 412, 2005). W obu tych pozycjach profesor Z. Litwińczuk pełnił funkcję redaktora naukowego.

Znaczące są również osiągnięcia prof. Z. Litwińczuka w zakresie realizacji prac dyplomowych. Pod Jego kierunkiem wykonano 220 prac magisterskich (z tego 56 w Akademii Podlaskiej w Siedlcach) i 25 prac inżynierskich. Wiele z nich zostało wyróżnionych w różnych konkursach realizowanych m.in. przez Oddział Wojewódzki NOT w Lublinie (dla prac szczególnie przydatnych praktyce rolniczej) i Polskie Towarzystwo Zootechniczne.

Ważne miejsce w działalności zawodowej profesora Z. Litwińczuka zajmuje współpraca z młodzieżą akademicką. Przez 15 lat (1975-1990) był opiekunem naukowym Sekcji Hodowli Bydła Studenckiego Koła Naukowego Zootechników. W roku 1981 powołany został na pełnomocnika Dziekana ds. Studenckich Kół Naukowych na Wydziale Zootechnicznym, którą to funkcję sprawował do roku 1984. Pod Jego kierownictwem studenci – członkowie Koła wykonali wiele opracowań naukowych, które prezentowali na różnych zjazdach i sympozjach, zdobywając wiele nagród i wyróżnień. W latach 1985-1990 powołany został przez Radę Naczelną Zrzeszenia Studentów Polskich na członka Zespołu Ekspertów ds. Dydaktyki i Wychowania. Za działalność w studenckim ruchu naukowym wyróżniony został przyznanym przez Radę Naczelną ZSP w 1986 r. medalem „Za zasługi dla Studenckiego Ruchu Naukowego” oraz indywidualną Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej (1988).

W latach 1986-1990 pełnił obowiązki prodziekana do spraw studenckich na Wydziale Zootechnicznym AR w Lublinie, a w roku 1990 został wybrany na dziekana tego Wydziału, którą to funkcję pełnił przez dwie kadencje (do 1996 r.). Za Jego kadencji powołano na Wydziale drugi kierunek kształcenia tzn. Ochronę Środowiska (w 1992 r.), a na podstawowym kierunku – Zootechnice uruchomiono (w 1995 r.) trzy specjalności: Hodowla koni i jeździectwo, Hodowle amatorskie, Ocena i wykorzystanie surowców zwierzęcych.

Prof. Z. Litwińczuk jest uznanym wykładowcą w zakresie kształcenia kadr dla rolnictwa. Jego dorobek w tym zakresie jest przeogromny. Przeprowadził wiele kursów, szkoleń, seminariów organizowanych przez różne instytucje związane z rolnictwem i ochroną środowiska. Udzielił wiele wywiadów dla prasy, radia i telewizji. Wielokrotnie przewodniczył Komisjom Oceny Zwierząt na wystawach regionalnych (Sitno, Boguchwała, Końskowola, Szepietowo) i krajowych.

Za szeroką współpracę z instytucjami działającymi na rzecz rolnictwa został wyróżniony Odznaką „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” (1987) oraz regionalnymi odznakami „Za zasługi dla woj. chełmskiego”, „bialsko-podlaskiego”, „lubelskiego” i „zamojskiego”.

KSZTAŁCENIE KADRY NAUKOWEJ

I. Promotorstwo Doktoratów Honoris Causa:

1. Prof. James Miller (z Uniwersytetu Tennesse – USA), 1996
2. Prof. Władysław Zalewski, 2003

A. Samodzielni pracownicy – wychowankowie profesora

1. Prof. dr hab. Danuta Borkowska – Wydz. Nauk Rolniczych w Zamościu
2. Prof. dr hab. Piotr Guliński – Akademia Podlaska w Siedlcach
3. Dr hab. Alina Górska – Akademia Podlaska w Siedlcach
4. Dr hab. Grażyna Niedziałek – Akademia Podlaska w Siedlcach

Kolejne 4 osoby (dr Joanna Barłowska, dr Krzysztof Młynek, dr Mariusz Florek, dr Jolanta Król) są na końcowym etapie realizacji pracy habilitacyjnej.

B. Promotor prac doktorskich

Przewody zakończone


1. Dr Danuta Borkowska – Wykorzystanie buhajów holsztyńsko-fryzyjskich w doskonaleniu bydła w gospodarstwach państwowych i indywidualnych okręgu lubelskiego – obrona 21.04.1988

2. Dr Anna Palus – Produkcyjność bydła w gospodarstwach indywidualnych woj. kieleckiego z uwzględnieniem wartości pokarmowej produkowanych pasz objętościowych – obrona 10.12.1992

3. Dr Anna Asarabowska – Zmiany zawartości suchej masy w mleku krów czarno-białych w zależności od poziomu białka i tłuszczu oraz niektórych czynników środowiskowych i genetycznych – obrona 15.12.1994

4. Dr Grzegorz Podolak – Ocena współzależności między przyżyciową i poubojową analizą wartości rzeźnej oraz jakością mięsa u krajowego bydła czarno-białego i różnych mieszańców z rasami mięsnymi – obrona 11.12.1997

5. Dr Maria Tumienie – Genetyczne i produkcyjne zróżnicowanie bydła czarno-białego na Wileńszczyźnie – obrona 26.03.1998

6. Dr Joanna Barłowska – Polimorfizm białek mleka i jego związek z produkcyjnością krów w regionie środkowo-wschodniej Polski – obrona 9.07.1999

7. Dr Krzysztof Młynek (AP Siedlce) – Zakres i efektywność krzyżowania towarowego bydła w gospodarstwach indywidualnych południowego Podlasia – obrona 11.10.1999

8. Dr Mariusz Florek – Porównanie europejskiego EUROP i amerykańskiego USDA systemu oceny jakości tusz wołowych i możliwość ich wykorzystania w ocenie przemysłowej i selekcyjnej nad bydłem mięsnym w Polsce – obrona 21.11.2000

9. Dr Jolanta Król – Polimorfizm białek mleka u krów ras mięsnych i jego związek z wynikami odchowu cieląt – obrona 29.11.2001

10. Dr Piotr Stanek – Określenie optymalnego terminu zacieleń jałowic ras mięsnych i jego wpływu na późniejsze ich użytkowanie - obrona 14.06.2004

11. Dr Urszula Teter – Produkcyjność krów i jakość pozyskiwanego mleka w gospodarstwach farmerskich Lubelszczyzny z uwzględnieniem technologii chowu – obrona 20.04.2005.

12. Dr Waldemar Teter – Techniczno-ekonomiczne uwarunkowania efektywności produkcji mleka w gospodarstwach farmerskich – obrona 14.07.2006

Przewody w toku:

1. Mgr Przemysław Jankowski „Zdolność opasowa i wartość rzeźna krajowych buhajków czarno-białych, amerykańskich angusów i mieszańców F1 tych ras”, planowana obrona 2007,

2. Mgr Wioletta Sawicka „Ocena zmienności genetycznej istniejącej populacji bydła białogrzbietego na podstawie markerów mikrosatelitarnych DNA”, planowana obrona 2008

3. Mgr Sylwester Lipiński „Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania produkcyjności bydła mięsnego w regionie środkowo-wschodniej Polski”, planowana obrona 2009

Recenzje

- na tytuł Doktora Honoris Causa – 1
- dla Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych – 44
- na tytuł profesora – 5
- na stanowisko profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego – 12
- na stopień doktora habilitowanego – 14
- prac doktorskich – 27
- recenzje projektów badawczych – 54
- recenzje prac dla wydawnictw – 250

DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA

I. Pełnione funkcje na Uczelni:

- dziekan Wydziału Zootechnicznego AR Lublin (1990-1996)
- prodziekan Wydziału Zootechnicznego (1986-1990)
- kierownik Katedry Hodowli Bydła i Oceny Mleka AP w Siedlcach (1992-2002)
- kierownik Katedry Hodowli Bydła AR Lublin (od 1995- )
- kierownik Zakładu Produkcji Zwierzęcej, w Instytucie Nauk Rolniczych w Zamościu (1981-1986)
- kierownik Pracowni Oceny Surowców Pochodzenia Zwierzęcego AR Lublin (1991-1997)
- członek Senatu AR Lublin (w kadencji 1990-1993, 1994-1996, 1997-2000, 2001-2003, 2003-2005, 2006-2008)
- przewodniczący Wydziałowej Komisji ds. organizacji i Rozwoju Wydziału (od 1997- )
- członek (1976-1990) i v-ce przewodniczący Uczelnianego Koła ZSL (1987-1990)
- organizator i pierwszy przewodniczący Wydziałowego Koła NSSZ Solidarność (1980-1990).

II. Członkostwo i pełnione funkcje w instytucjach i towarzystwach naukowych:

- członek Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych (w kadencji: 1997-1999, 2000-2002, 2003-2006, 2007-2010)
- sekretarz naukowy Komitetu Nauk Zootechnicznych PAN (kadencja 1997-1999, 2000-2002)
- v-ce przewodniczący Komitetu Nauk Zootechnicznych PAN (od 2003- )
- v-ce prezes Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego (od 2001- )
- przewodniczący Sekcji Hodowli i Produkcji Bydła PTZ (w latach 1994-2002)
- v-ce przewodniczący Koła Lubelskiego PTZ (1987-1990)
- Europejska Federacja Zootechniczna – krajowy koordynator Komisji Cattle Production (w latach 1996-2001)
- Sekretarz naukowy Komisji Rolnictwa Oddziału PAN w Lublinie (od 2003- )
- Członek Rady Naukowej Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu (w kadencji 1992-1995, 1996-1999, 2000-2002, 2003-2006, 2007-2010)
- Członek komisji ds. Kadry Naukowej Rady Naukowej Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu (od 2005- )
- Komitet Badań Naukowych – członek Sekcji Technologii Produkcji Zwierzęcej w X i XI konkursie
- Lubelskie Towarzystwo Naukowe: członek korespondent w latach 1982-1991, członek rzeczywisty – od 1993, członek Prezydium Wydziału II (Biologia) w latach 1991-2000
- Polskie Towarzystwo Technologów Żywności – członek Komisji Rewizyjnej Koła Lubelskiego (od 2004- )

III. Redakcje czasopism

- Folia Societatis Scientiarum Lublinensis – redaktor Wydziału II (Biologia) w latach 1992-1999)
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio EE (zootechnica), członek Rady Redakcyjnej (od 2002- )
- Przegląd Hodowlany – przewodniczący Rady Programowej (od 2002- )
- Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego – przewodniczący Komitetu Redakcyjnego (od 2005- )
- Bydło – członek Rady Konsultacyjnej (od 2006- )
- redaktor naukowy vol. 10/51 Polish Journal of Food and Nutrition Science, 2001
- redaktor naukowy vol. 24, suppl. 2, Animal Science Papers and Reports, 2006.

IV. Współpraca z praktyką

- Sekretarz Zespołu ds. Chowu Bydła Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej (1986-1990).
- członek zespołu ds. opracowania programu hodowli bydła w Polsce z uwzględnieniem zaspokojenia potrzeb surowcowych mleczarstwa (1992-1993)
- członek zespołu opracowującego Program Restrukturyzacji i Modernizacji Mleczarstwa w woj. lubelskim (1993-1996)
- v-ce prezes Regionalnego Związku Hodowców i Producentów Bydła w Lublinie (1994-1999)
- opracowanie programu hodowlanego dla bydła białogrzbietego, Ministerstwo Rolnictwa, 2002
- prowadzenie ksiąg hodowlanych dla bydła białogrzbietego (od 2003- )
- Grupa Robocza ds. ochrony zasobów genetycznych bydła – przewodniczący (od 2006- )
- Przewodniczący Rady Hodowlanej Regionalnego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego (od 1998- )
- v-ce prezes Lubelskiego Związku Hodowców Bydła i Producentów Mleka (od 2005- )
- Komisja Oceny Bydła na Krajowej Wystawie Zwierząt, rok: 1994, 1995, 1996
- Regionalna Wystawa Zwierząt w Sitnie k/Zamościa, przewodniczący Komisji Oceny Bydła, corocznie od 1984

V. Działalność w samorządzie

- Rada Powiatu w Lublinie: v-ce przewodniczący (w latach 1998-2002), przewodniczący (2002-2006)
- Komisja Rolnictwa, Związku Powiatów Polskich – przewodniczący (w latach 1999-2002).
- Ławnik Wydziału Karnego Sądu Wojewódzkiego w Lublinie (1987-1990)

Za swoje zaangażowanie i bogatą działalność naukowo-badawczą, dydaktyczno-wychowawczą i organizacyjną prof. Z. Litwińczuk został wyróżniony następującymi nagrodami i odznaczeniami (ważniejsze):

- 4 nagrody Ministra (dwie zespołowe stopnia I i dwie indywidualne stopnia III)
- Honorową Odznaką Akademii Rolniczej w Lublinie (1976)
- Medalem „Za zasługi dla Studenckiego Ruchu Naukowego” (1986)
- Odznaką „Zasłużony pracownik rolnictwa” (1987)
- Srebrnym Krzyżem Zasługi (1988)
- Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993)
- Złotym Krzyżem Zasługi (1996)
- Medalem Akademii Podlaskiej w Siedlcach (1999)
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001).